Alba Chruthachail a’ foillseachadh Plana na Gàidhlig airson 2023-2028 | Creative Scotland publishes Gaelic Language Plan for 2023-2028

Published: 12 Oct 2023

A sign in Gaelic in a room with tables and people speaking at a conference

Image: Buain Credit: Keri Johnson, Astar Media

Gaelic

Leughaibh an treas deasachadh de Phlana na Gàidhlig aig Alba Chruthachail, a’ cur an cèill gealltanasan taic dhan Ghàidhlig agus dhan chultar anns na gnìomhachasan ealain, sgrìn agus cruthachail anns na ceithir bliadhna a tha air thoiseach.

Tha Plana na Gàidhlig a’ cur ris an taic a tha ann mar-thà dhan Ghàidhlig is dhan chultar tro Alba Chruthachail fhèin, muinntir na buidhne agus nam buidheann ris a bheilear a’ cur taic.  Còmhla, coileanaidh iad sin na h-amasan a chuirear an cèill ann am Plana Nàiseanta na Gàidhlig gus piseach a thoirt air cleachdadh agus ionnsachadh na Gàidhlig.

Is iad na prìomh gheallaidhean a chithear nar plana:

  1. Nì Alba Chruthachail cinnteach, far a bheil Gàidhlig air a gabhail a-steach mar phàirt de ar n-obair agus seirbheisean, gum bi iad aig an aon ìre agus càileachd ri na bheir sinn seachad sa Bheurla.
  2. Nì sinn tairgse ghnìomhach de ar seirbheisean Gàidhlig do ar luchd-obrach agus dhan phoball.  Le seo, nuair a bhios sinn a’ tabhann sheirbheisean Gàidhlig, bidh fios aig muinntir na Gàidhlig mun deidhinn agus cuidichidh sinn an cleachdadh.
  3. Nì sinn cinnteach gum bi ar seirbheisean Gàidhlig cho ruigsinneach ris na seirbheisean Beurla againn.  Nì sinn cinnteach gum bi cothroman dhan phoball agus do ar luchd-obrach Gàidhlig a chleachdadh gan gnàthachadh, mar thaic do dh'amasan a’ Phlana Cànain Nàiseanta Ghàidhlig.

Bheirear iad sin seachad tro cheithir prìomh shlighean de chultar agus cruthachalachd ann an Alba: ionmhas agus leasachadh, tagradh agus buaidh, obair agus conaltradh.

Thuirt Kenneth Fowler, Stiùiriche Conaltraidh agus Dàimhean Taobh a-Muigh aig Alba Chruthachail:

“’S e pàirt bhunaiteach de dhualchas agus de dh’eachdraidh is cridhe nàiseanta na h-Alba a tha anns a’ Ghàidhlig, ga fighe a-steach an dà chuid mar chànan agus mar ghluasad chultarach nar cultar is nar cruthachalachd.

“Le taic bho luchd-obrach sònraichte le Gàidhlig, tha sinn a’ cur taic ri buidhnean agus daoine fa leth anns na h-Ealain Gàidhlig anns gach seòrsa de dh’ealain, tro ar prògraman maoineachadh agus obair tagraidh.

“San t-Sultain 2023, chùm sinn a’ chiad chruinneachadh Ealain Gàidhlig, Buain, tachartas fèill agus fiosrachaidh de chonaltradh fhosgailte mu na tha de dh’obair iomraiteach a’ dol air adhart aig ìre coimhearsnachd air feadh Alba.  Nochd cho soirbheachail is a bha an là seo am miann airson an seòrsa seo de chothrom-conaltraidh agus cothroman dhan linn ri teachd.

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach, Ceannard Bhòrd na Gàidhlig:

“Tha sinn glè thoilichte an treas deasachadh seo de phlana Gàidhlig Alba Chruthachail fhaicinn ga fhoillseachadh.  Bidh na geallaidhean a tha air am mìneachadh sa phlana a’ togail air an obair a tha Alba Chruthachail air a dhèanamh gus a’ Ghàidhlig a thoirt a-steach do lìbhrigeadh an cuid sheirbheisean agus an cànan fhighe a-steach thar an cuid obrach.  Tha a’ Ghàidhlig bunaiteach do ealain is cultar na h-Alba, agus tha e cudromach gum bi a’ bhuidheann le uallach airson gnìomhachasan nan ealan agus gnìomhachasan cruthachail a’ togail air na cothroman a tha rim faotainn do dhaoine a’ Ghàidhlig a chleachdadh agus faicsinneachd a’ chànain.

CRÌOCH

FIOS DO LUCHD-DEASACHAIDH:

Taic Alba Chruthachail dhan Ghàidhlig

Tha brosnachadh na Gàidhlig agus cultar traidiseanta bunaiteach do dh’obair buidhnean maoinichte samhail TRACS (Traditional Arts and Culture Scotland, a’ gabhail a-steach Ionadh Innse Sgeulachdan na h-Alba), Fèisean nan Gàidheal, An Lanntair, Taigh Chearsabhagh Trust, Comhairle nan Leabhraichean, Ionad Piobaireachd Nàiseanta, Fèis Rois, Celtic Connections, Hands up for Trad, the Leabharlann Bàrdachd na h-Alba, Playwrights Studio, Urras Leabhraichean na h-Alba agus farsaingeachd bhuidhnean eile a tha a’ cuideachadh leis a’ Ghàidhlig nan obair, agus do luchd-ealain Gàidhlig, mar phàirt den obair aca.

Tha luchd-ealain Gàidhlig agus traidiseanta a’ riochdachadh Alba air feadh an t-saoghail. Tha Alba Chruthachail a’ cur taic ri luchd-ciùil traidiseanta le Gàidhlig mar phrìomh phàirt de sin, gus an obair a nochdadh gu h-eadar-nàiseanta tron iomairt shoirbheachail Showcase Scotland aig Celtic Connections agus aig fèisean eadar-nàiseanta samhail Lorient san Fhràing agus WOMEX, taisbeanadh ceòl an t-saoghail.

Air an Sgrìn, tha a’ Ghàidhlig a’ faighinn taic tro telebhisean Gàidhlig agus iomairtean leithid Film G. Tha deagh dàimh gu math cruthachail aig Alba Chruthachail le MG Alba, a’ gabhail a-steach co-mhaoineachadh an dràma Bannan agus bithear ag obair le MG Alba air tachartasan mòra samhail Duaisean nan Trads agus Celtic Connections.

’S e Alba Chruthachail a’ bhuidheann phoblach a bheir taic do na gnìomhachasan ealain, sgrìne agus cultarach air feadh gach pàirt de dh’Alba, a’ sgaoileadh maoineachadh air a thoirt seachad le Riaghaltas na h-Alba agus leis a’ Chrannchur Nàiseanta. Gheibhear tuilleadh fiosrachaidh aig creativescotland.com. Lean sinn air Twitter, Facebook agus Instagram. Ionnsaichibh tuilleadh mu luach ealain is comas cruthachaidh ann an Alba is thigibh còmhla rinn aig www.ourcreativevoice.scot

Neach-conaltraidh Mheadhanan:

Jacqueline Munro, Co-òrdanaiche Dàimh Meadhanan & PR

Jacqueline.Munro@creativescotland.com+44 (0) 7967 822 266

Ìomhaigh le: Keri Johnson, Astar Media

English

Read Creative Scotland’s third edition of its Gaelic Language Plan, detailing commitments for support of Gaelic language and culture across the arts, screen and creative industries over the next four years.

The Gaelic Language Plan further develops existing support for Gaelic language and culture through Creative Scotland itself, its people and the organisations it supports.  Together, these deliver the aims set out by the National Gaelic Language Plan to increase the use and learning of Gaelic.

The core commitments laid out in our plan are:

  1. Creative Scotland will ensure that, where Gaelic is included as part of our operations and services, they are of an equal standard and quality of those we provide in English.
  2. We will make an active offer of our Gaelic services to our employees and the public.  This will ensure that where Gaelic services are made available by us, Gaelic users are made aware of their existence and are actively encouraged to use them.
  3. We will ensure that our Gaelic language services are as accessible as our English services.  We will ensure that opportunities for the public and our staff to use Gaelic are normalised, in support of the National Gaelic Language Plan’s aims.

These will be delivered through four main routes of culture and creativity in Scotland: funding and development, advocacy and influence, operations and communications.

Kenneth Fowler, Director of Communications and External Relations at Creative Scotland, said:

“Gaelic language is an intrinsic part of Scotland’s heritage and national identity, intertwined as both a language and a cultural force with our culture and creativity.

“With the support of Gaelic-speaking specialist staff, we’re supporting the work of organisations and individuals in the Gaelic Arts across all artforms, through our funding programmes and advocacy work.

“In September 2023, we held the inaugural Gaelic Arts gathering, Buain, a celebratory and informative event of open discussion around the outstanding Gaelic activity being delivered on the ground across Scotland.  The success of this day demonstrates the hunger for this type of forum and opportunities for the future.”

Ealasaid MacDonald, Ceannard (CEO), Bòrd na Gàidhlig said:

“We’re very happy to see this third edition of Creative Scotland’s Gaelic language plan being published.  The commitments outlined in the plan will build on the positive work done by Creative Scotland to incorporate Gaelic into their service delivery and embed the language across their operations.  Gaelic is an intrinsic element of Scottish arts and culture, and it is important that the body responsible for the arts, screen and creative industries is at the forefront of ensuring access and promoting its visibility.”

ENDS

EDITOR’S NOTES:

About Creative Scotland’s support for Gaelic

The promotion of Gaelic language and traditional culture is core to work of funded organisations such as TRACS (Traditional Arts and Culture Scotland, including the Scottish Storytelling Centre), Fèisean nan Gàidheal, An Lanntair, Taigh Chearsabhagh Trust, The Gaelic Books Council, The National Piping Centre, Fèis Rois, Celtic Connections, Hands up for Trad, the Scottish Poetry Library, Playwrights Studio, the Scottish Book Trust and a host of other organisations whose work supports Gaelic language, and Gaelic artists, as part of what they do.

Scotland’s Gaelic and traditional artists are ambassadors for Scotland across the globe.  Creative Scotland supports traditional musicians, with Gaelic as a key part of that, to showcase their work internationally through the highly successful Showcase Scotland initiative at Celtic Connections and at international festivals such as Lorient in France and WOMEX, the world music showcase.

In Screen, Gaelic language is supported through Gaelic language TV and initiatives such as Film G.  Creative Scotland has a very positive and productive relationship with MG Alba, including co-funding the drama Bannan and works with MG Alba on major events such as the annual Trad Awards and Celtic Connections.

Creative Scotland is the public body that supports the arts, screen and creative industries across all parts of Scotland distributing funding provided by the Scottish Government and The National Lottery. Further information at creativescotland.com. Follow us on Twitter, Facebook and Instagram. Learn more about the value of art and creativity in Scotland and join in at www.ourcreativevoice.scot

Media contact:

Jacqueline Munro, Media Relations & PR Coordinator

Jacqueline.Munro@creativescotland.com+44 (0) 7967 822 266

Image credit: Keri Johnson, Astar Media